Το Πάσχα για τους θρησκευόμενους και μη είναι η γιορτή της Άνοιξης, της Ανάστασης, η γιορτή που περισσότερο από κάθε άλλη θα έπρεπε να σέβεται και να δοξάζει την ζωή ανθρώπινων και μη ανθρώπινων πλασμάτων, μια γιορτή χωρίς θυσίες και βία αλλά με χρώματα, λουλούδια μυρωδιές και χαρά. Σήμερα λοιπόν είμαι πολύ ενθουσιασμένη που θα μοιραστώ μαζί σας την συνταγή μου για το αγαπημένο μου vegan τσουρέκι, χωρίς ζωικά προϊόντα! Άλλωστε το πασχαλινό τσουρέκι, όπως και το Χριστουγεννιάτικο Χριστόψωμο, είναι ακριβώς αυτό που από παιδί ανυπομονούσα να γευτώ την γιορτινή μέρα και φαντάζομαι πως δεν είμαι η μόνη. Συνήθως τα φτιάχναμε λίγες μέρες νωρίτερα, και τα κόβαμε σε χοντρές φέτες ανήμερα του Πάσχα ή των Χριστουγέννων, μόλις ξυπνούσαμε το πρωί. Τα τσουρέκια συγκεκριμένα τα φουρνίζαμε την Μεγάλη Εβδομάδα -προς το τέλος για να είναι φρέσκα και όχι την Μεγάλη Τετάρτη μαζί με τα υπόλοιπα γιορτινά γλυκίσματα. Αφού τα αφήναμε όλο το βράδυ να κρυώσουν τα τυλίγαμε με διάφανη μεμβράνη και τα στολίζαμε στην τραπεζαρία, για να τρέχουν τα σάλια μας κάθε φορά που την διασχίζαμε.
Αφού έγινα vegan, ασχολήθηκα πολύ με το να φτιάχνω σπιτικά ψωμάκια και μεταξύ άλλων, βάλθηκα να ζυμώνω ξανά και ξανά τσουρέκια, υιοθετώντας διαφορετικές συνταγές και πειράματα κάθε φορά, προκειμένου να πετύχω ένα vegan τσουρέκι ακριβώς όπως το ήθελα – αφράτο, μυρωδάτο, μαλακό, με κλωστές, με ωραία υφή και φρεσκάδα που να διατηρείται για αρκετές μέρες. Τα τελευταία χρόνια είμαι χαρούμενη που με τον ερχομό της Άνοιξης το σπίτι μας μοσχοβολά μαστίχα και μαχλέπι και που για μέρες απολαμβάνουμε το γευστικό αυτό ψωμάκι κάθε πρωί. Η χαρά μου είναι απερίγραπτη κάθε φορά που κόβω τις φέτες του τσουρεκιού με τα χέρια μου και βλέπω τις κλωστές να σχηματίζονται, όταν πιέζω την επιφάνεια του και βαθουλώνει όπως πρέπει να κάνει ένα αφράτο μπριός, όταν λιώνει στο στόμα μου και με πλημμυρίζει η υπέροχη γεύση του. Αυτό λοιπόν που έχω δει να δουλεύει κάθε χρόνο στα δικά μου τσουρέκια και είμαι σίγουρη ότι θα δουλέψει και στα δικά σας είναι πρώτον να επιλέξουμε το σωστό αλεύρι, δεύτερον να ζυμώσουμε πολύ πολύ καλά για να αναπτυχθεί η γλουτένη, τρίτον να βάλουμε την σωστή ποσότητα μαγιάς και τέλος να προσέξουμε πότε και πώς θα προσθέσουμε την λιπαρή ουσία -το μυστικό για τέλεια υφή.
Ορισμένες φορές μου αρέσει να προσθέτω και γέμιση μέσα στο τσουρέκι. Συνήθως προτιμάμε την μαρμελάδα κάστανο ή ακόμα καλύτερα το φρέσκο μήλο, όπως έκανα στο ένα από τα δύο σημερινά τσουρέκια. Και τα δυο ταιριάζουν πολύ και δεν είναι πολύπλοκο να το δοκιμάσουμε αν μας αρέσει!
Ένα ακόμα πράγμα που εκτιμώ πολύ στα vegan τσουρέκια και ειδικά στο συγκεκριμένο είναι η απουσία ζωικών που επιτρέπει στα αρώματα των μπαχαρικών να ξεχυθούν και να συνδυαστούν υπέροχα με το διακριτικό άρωμα της καρύδας, στη μαγιά και τη γλουτένη να δώσουν όγκο και στις γεύσεις να ξεχυθούν μια προς μια στον ουρανίσκο μας. Εύχομαι καλή επιτυχία σε όλες σας τις γιορτινές παρασκευές!
Υλικά
(για 2 τσουρέκια)
- 3/4 φλιτζ. (180 ml) γάλα καρύδας πλήρες, χλιαρό (από κονσέρβα ή σπιτικό)
- 3/4 φλιτζ. νερό χλιαρό (ή επιπλέον φυτικό γάλα)
- 1 φλιτζ. (150 -160 γρ) ακατέργαστη καστανή ζάχαρη (αυτή που είναι σαν χώμα)
- 1 κ.γ. κοφτό μαγιά σε σκόνη
- 8 σταγόνες φυσικό μαστιχέλαιο
- 1 κ.γ. μαχλέπι τριμμένο
- 1/2 κ.γ. καρδάμωμο τριμμένο
- 1/2 κ.γ. αλάτι
- ξύσμα από 1 λεμόνι
- 1/3 φλιτζ. (80 ml) λάδι καρύδας λιωμένο + 1 κ.σ.επιπλέον λάδι καρύδας ή ηλιέλαιο για να λαδώσουμε το μπολ που θα ξεκουράσουμε την ζύμη (μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και vegan μαργαρίνη)
- 4 1/4 φλιτζ. (625 γρ) αλεύρι για τσουρέκι *
για το άλειμμα
- 2-3 κ.σ. γάλα καρύδας ή γάλα σόγιας
- αμύγδαλο φιλέ ή τσιπς καρύδας για το πασπάλισμα
Εκτέλεση
1. Σε ένα φλιτζάνι (όχι σε φαρδύ σκεύος) ανακατεύουμε την μαγιά με το χλιαρό νερό (ή φυτικό γάλα) και μια κουταλιά αλεύρι και περιμένουμε ένα τέταρτο περίπου να ενεργοποιηθεί. Αν η μαγιά είναι ενεργή, θα δούμε μικροσκοπικές, πυκνές φυσαλίδες να εμφανίζονται στην επιφάνεια του φλιτζανιού. Επειδή βάζουμε μικρή ποσότητα μαγιάς (για να μην μυρίζει) δεν περιμένουμε να σχηματιστούν πάρα πολλές, αλλά αυτές οι λίγες είναι η ένδειξη ότι η μαγιά δουλεύει!
2. Σε μια λεκάνη ή (προτιμότερο) σε ένα δυνατό μίξερ ή πολυμηχάνημα κουζίνας προσθέτουμε το γάλα καρύδας χλιαρό, το μείγμα της μαγιάς, το αλάτι και την ζάχαρη και ανακατεύουμε ώσπου να διαλυθεί η ζάχαρη. Προσθέτουμε τα μυρωδικά, το μαστιχέλαιο και το αλεύρι σε 4-5 δόσεις ζυμώνοντας πολύ καλά κάθε φορά για να ενεργοποιηθεί η γλουτένη. Με αυτό τον τρόπο θα φτιάξουμε μια εύπλαστη, ελαστική και μαλακιά ζύμη που δεν κολλάει στα χέρια, χωρίς να προσθέσουμε παραπάνω αλεύρι από αυτό που πραγματικά χρειάζεται. Το αλεύρι για τσουρέκι περιέχει περισσότερη γλουτένη πράγμα που θα δώσει ακόμα μεγαλύτερη ελαστικότητα στη ζύμη μας.
3. Σχηματίζουμε μια μπάλα με την ζύμη, λαδώνουμε ένα γυάλινο μπολ με λίγο λιωμένο λάδι καρύδας και την βάζουμε μέσα. Πιέζουμε με τα χέρια μας την ζύμη, λιώνουμε το λάδι καρύδας (δεν πρέπει να είναι πολύ ζεστό) και το ρίχνουμε κουταλιά κουταλιά πάνω από την ζύμη τραβώντας και αναδιπλώνοντάς την κάθε φορά μέχρι να απορροφηθεί όλο το λάδι. Σε αυτό το σημείο δεν θέλουμε να ζυμώσουμε αλλά να κάνουμε “στρώσεις” ελαίου και ζύμης, έτσι ώστε το τσουρέκι μας να σχηματίζει “κλωστές”. Εναλλακτικά βάζουμε τη ζύμη σε μια λαδωμένη επιφάνεια, βουτάμε τα χέρια μας στο λιωμένο λάδι καρύδας και πατάμε την ζύμη έτσι ώστε να πλατύνει. Την διπλώνουμε από τις τέσσερις πλευρές, βουτάμε ξανά τα χέρια στο λάδι και πιέζουμε πάλι την ζύμη να πλατύνει. Επαναλαμβάνουμε την διαδικασία μέχρι να χρησιμοποιήσουμε όλη την ποσότητα από το λάδι καρύδας. Σχηματίζουμε μια μπάλα, την τοποθετούμε στο μπολ, σκεπάζουμε με μια νωπή πετσέτα ή με μεμβράνη και αφήνουμε να φουσκώσει και να διπλασιαστεί σε όγκο, για 2-3 ώρες σε ζεστό μέρος (πχ στο φούρνο στους 40 οC μαζί με ένα μπολ νερό για να υπάρχει αρκετή υγρασία και να μην ξεραθεί η ζύμη). Μπορεί να μας φαίνεται αρκετός ο χρόνος και να παρασυρθούμε να τριπλασιάσουμε την μαγιά να τελειώνει το θέμα όμως πραγματικά οφείλουμε στον εαυτό μας να μην το κάνουμε αφού με αυτή τη μέθοδο της αργής ωρίμανσης της ζύμης (που εφαρμόσαμε και όταν φτιάχναμε σταφιδόψωμα ή λαγάνα), κερδίζουμε σε γεύση, σε υφή και σε άρωμα και τα τσουρέκια μας θα γίνουν ανεπανάληπτα!
4. Όταν η ζύμη είναι έτοιμη, την πιέζουμε να ξεφουσκώσει και της δίνουμε σχήμα μπάλας. Χωρίς να ξαναζυμώσουμε, την χωρίζουμε σε δυο ίσα μέρη (ή τέσσερα ανάλογα με το πόσα κορδόνια θέλουμε να έχει το κάθε τσουρέκι). Πλάθουμε τα κομμάτια της ζύμης απαλά σε κορδόνια και πλέκουμε δυο τσουρέκια. Εγώ έφτιαξα δυο μεγάλα κορδόνια, δίπλωσα το καθένα στη μέση και έπλασα δυο τσουρέκια με δυο κορδόνια το καθένα. Τοποθετούμε τα τσουρέκια σε μια λαμαρίνα στρωμένη με αντικολλητικό χαρτί. Αν θέλουμε μπορούμε να βάλουμε το κάθε τσουρέκι στο δικό του αντικολλητικό χαρτί ώστε να είναι πιο εύκολο να τα μετακινήσουμε αν χρειαστεί. Αλείφουμε με μπόλικο φυτικό γάλα.
5. Βάζουμε τα τσουρέκια σε ελαφρά ζεστό φούρνο στους 40 οC μαζί με ένα μπολάκι νερό και αφήνουμε να διπλασιασθούν σε όγκο. Θα πάρει γύρω στα 45 λεπτά. Αν θέλουμε να γυαλίσουν, αλείφουμε ξανά με γάλα με πολύ απαλές κινήσεις όμως για να μην ξεφουσκώσουν τα τσουρέκια (εγώ ξέχασα να το κάνω δεύτερη φορά και βγήκαν λίγο ματ 🙂 ).
6. Ψήνουμε στους 200 oC βαθμούς στις αντιστάσεις για 40-45 λεπτά περίπου ή μέχρι να ροδίσουν ομοιόμορφα σε όλα τα σημεία (καλό είναι να τα παρακολουθούμε συχνά μετά την μισή ώρα ψησίματος γιατί κάθε φούρνος διαφέρει).
7. Αφήνουμε να κρυώσουν πάνω σε μια σχάρα και απολαμβάνουμε!
Γεμιστό τσουρέκι
Ακολουθούμε κανονικά όλη την διαδικασία όμως όταν φτιάξουμε τα κορδόνια μας τα πατάμε με τον πλάστη να πλατύνουν (περίπου 10 εκατοστά φάρδος) και απλώνουμε ομοιόμορφα στην μια πλευρά της λωρίδας την γέμιση, αφήνοντας 2 εκατοστά από το κάθε άκρο για να σφραγίσουμε. Στη συνέχεια διπλώνουμε σε ρολό, σφραγίζουμε καλά τις άκρες και φτιάχνουμε την πλεξούδα μας. Για τη δική μου γέμιση χρησιμοποίησα ένα μήλο κομμένο σε κυβάκια ανακατεμένο με 1 κ.σ. καστανή ζάχαρη και μια τσιμπιά κανέλα.
*Σημείωση: Αν δεν έχουμε ειδικό αλεύρι για τσουρέκι, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αλεύρι για όλες τις χρήσεις απλώς θα αντικαταστήσουμε μισή κούπα από αυτό που ζητάει η συνταγή με μισή κούπα αλεύρι γλουτένης (όπως αυτό που φτιάχνουμε το σεϊτάν).